Bevries energieprijzen en pak door met transitie

Inflatie

Dat zegt de VCP naar aanleiding van de sterk oplopende energieprijzen. Gisteren maakte het CPB bekend dat de inflatie dit jaar zal oplopen tot 5,2 procent. Door de oorlog in Oekraïne kan dat cijfer nog hoger uitvallen. Het kabinet heeft al bekend gemaakt wel iets te willen doen aan de dalende koopkracht dit jaar, maar een volledige compensatie zit er niet in. Premier Rutte sprak in dat verband van ‘dempen’.

Noodgreep

Volgens de VCP vraagt een uitzonderlijke situatie als dit om uitzonderlijke maatregelen. In noodsituaties heeft de regering via de prijzenwet de mogelijkheid om energieprijzen te bevriezen. De bizarre oncontroleerbare prijsstijgingen brengen grote groepen huishoudens in de problemen. Energiebedrijven vangen een deel van de klap op door minder winsten en de overheid kan dit daarnaast deels compenseren, vergelijkbaar met het ingrijpen tijdens corona. Vrijwel iedereen wordt getroffen door de oplopende energieprijzen. Voor veel burgers is de rek er al uit, zegt VCP-beleidsmedewerker Amerik Klapwijk. “Het gaat hier over grote groepen mensen, ook die met een middeninkomen.”

Probleem energietransitie niet afschuiven

Het kabinet moet tegelijk alles in het werk stellen om zo snel mogelijk niet meer afhankelijk te zijn van Russisch gas. Je kunt het probleem van energietransitie niet op het bord van individuele huishoudens blijven afschuiven. “Willen we hier succesvol in zijn, dan moet de overheid meer de regie nemen. Toen het gasnetwerk in de jaren zestig werd uitgerold, gebeurde dat ook. Nu zitten we in een vergelijkbare situatie, alleen nu moeten we van het gas af. Dit is waar je een overheid voor hebt, we kunnen daarbij niet meer alleen leunen op de markt en subsidies.”

Brandstof

De VCP vindt verder dat het kabinet ook moet nadenken over een compensatie voor brandstof aan de pomp voor het woon-werkverkeer. Voor veel werkenden is een volle tank haast niet meer op te brengen. De overheid kan op korte termijn de btw of accijns verlagen om de prijsstijging te dempen. Anders moet de reiskostenvergoeding dus nu omhoog en niet pas in 2024. Ook is het belangrijk dat de overheid directe hulp en ondersteuning gaat bieden bij huishoudens die nu in directe financiële nood zitten en deze beschermt tegen opbouw van overmatige schulden.