Q&A uitkomst pensioenonderhandelingen

Waarom is de VCP akkoord gegaan met deze deal?
De VCP is akkoord gegaan omdat de inhoud van deze deal op dit moment het hoogst haalbare is. De VCP meent nu voldoende waarborgen te hebben die nodig zijn bij de verdere uitwerking.
Het mag voor een ieder duidelijk zijn dat de grootste winst van deze deal zich niet binnen de aanvullende pensioenen bevindt. De VCP is echter tijdens de gesprekken tot de slotsom gekomen dat er aan de zijde van kabinet en werkgevers zeer weinig ruimte was om tot een betere deal te komen waarbij op voorhand duidelijk is of werknemers en gepensioneerden er iets aan hebben wanneer we sec kijken naar het aanvullend pensioen. De VCP heeft echter gemerkt bij de andere partijen aan tafel dit geloof er is en dat deze stap naast de overige aanpassingen op de AOW zal leiden tot een toekomstbestendig pensioenstelsel, met een beter perspectief op een stabieler en koopkrachtig pensioen. De VCP zal dit, indien haar aangesloten organisaties instemmen met het SER-ontwerpadvies en het principeakkoord, nader moeten bezien en toetsen in de verdere uitwerking. Er zijn waarborgen opgenomen, die ervoor zorgen dat wij dat ook goed kunnen doen.

Welke onzekerheden ziet de VCP?
Of dit stelsel ook het stelsel van de toekomst is, zal de komende tijd verder worden uitgewerkt en onderzocht in een belangrijke stuurgroep, waar ook de VCP onderdeel van zal worden. De VCP zal hetgeen daar uitgewerkt wordt, continu toetsten aan de te bereiken resultaten en doelen die geformuleerd zijn in het advies. Dit omdat er op dit moment onzekerheden blijven bestaan omtrent de rekenregels en de effecten hiervan (commissie Dijsselbloem), maar ook ten aanzien van de doorrekeningen van de individuele pensioenfondsen inzake de effecten van de afschaffing van de doorsneesystematiek (die nog niet bekend zijn) en de vraag of er voldoende compensatie kan komen met dit plan.

Extra toezeggingen op proces
Voor de VCP staat buiten kijf dat de doelen zoals beschreven in het ontwerpadvies in hoofdstuk 6 moeten worden bereikt. Op verzoek van de VCP komt er een apart bestuurlijk overleg tussen de minister, de vakcentrales en de werkgeversorganisaties. Hierin zullen eventuele onoverkomelijke zaken die naar voren komen uit stuurgroep en in strijd zijn met doelen, worden besproken en gewogen. Het staat dan iedere organisatie vrij daaruit zijn conclusies te trekken. Verder heeft de minister aan de VCP toegezegd extra middelen vrij te zullen maken t.b.v. de vakcentrales voor de duur van de komende lastige transitieperiode om intern de nodige aanvullende expertise en kennis aan te kunnen trekken.

Ook is er de toezegging gedaan dat er pas wetgeving aangaande de aanvullende pensioenen naar de Tweede Kamer gaat als het kabinet samen met de Stichting van de Arbeid een goede afweging heeft gemaakt dat de doelen en te bereiken resultaten worden behaald.

Waar gingen de gesprekken precies over?
In november vorig jaar liepen de onderhandelingen over een nieuw pensioenstelsel vast. Dit lag voor de VCP in het bijzonder op het terrein van de aanvullende pensioenen. Daarom is uitgebreid gesproken over het pensioencontract. Ook nu is gesproken over een breed pallet van maatregelen, waarbij onder andere is gekeken naar zware beroepen, de AOW-leeftijd en het aanvullend pensioen.

Hoe ging de VCP deze gesprekken in?
De VCP is continu zeer kritisch geweest en heeft de door haar gesignaleerde knelpunten meermaals met een inhoudelijke onderbouwing ter tafel gebracht. Of de door de VCP gesignaleerde knelpunten zullen worden opgelost, zal tijdens de nadere uitwerking moeten blijken.

En hoe heeft de VCP dat aangepakt?
De VCP is een vakcentrale die graag vanuit de inhoud het gesprek aangaat, dat hebben we nu ook gedaan. We hebben in de tussentijd natuurlijk ook zelf nagedacht hoe het verder moet. Dat heeft onlangs geresulteerd in een eigen pensioenvoorstel, waarin staat hoe een goed, toekomstbestendig pensioenstelsel volgens de VCP vorm kan krijgen. Dit plan was niet bespreekbaar aan de onderhandelingstafel. Daarom heeft de VCP ingezet op de voor haar belangrijke doelen die we willen behalen met een nieuw pensioenstelsel. Mocht uiteindelijk blijken dat de voorstellen in dit advies niet tot voor ons essentiële geformuleerde doelen leiden, dan zal de VCP t.z.t. daaruit haar conclusies trekken.

Hoe gaat het nu verder?
Een van onze bezwaren was dat de teksten van november te vaag en te onduidelijk waren. Die onduidelijkheden wilden we eruit hebben. Dit is vooralsnog niet gelukt, omdat er nog steeds veel moet worden uitgewerkt. Omdat we niet precies weten wat de gevolgen zijn voor werknemers en gepensioneerden, zullen we in de verdere uitwerking het toetsen van de doelen van een toekomstbestendig pensioenstelsel centraal zetten.

Wat was de inhoudelijke inzet van de VCP?
De VCP heeft zich altijd sterk gemaakt voor een helder en uitlegbaar pensioencontract met passende rekenregels, dat leidt tot een koopkrachtig pensioen. Daar moet helderheid over zijn ter bescherming van de pensioenopbouw van jongeren en indexatieperspectief voor alle generaties. De contouren van het contract dat in november op tafel lag, gaven een mogelijke basis, maar er was nog veel nadere uitwerking nodig, ook wat betreft de belangrijke financiële spelregels. Ook heeft de VCP steeds gepleit voor compensatie bij het afschaffen van de doorsneesystematiek. Verder vindt de VCP dat ZZP’ers en werknemers zonder pensioen, ook aanvullend pensioen moeten opbouwen. Daarnaast willen we aanpassing van de verhoging van de AOW en moet er een betere regeling komen voor mensen met zware beroepen. Een uitgebreide Q&A over het stuklopen van de onderhandelingen in november vindt u hier.

Heeft de VCP zich niet te ruimhartig opgesteld door hiermee akkoord te gaan?
De VCP is een vakcentrale die haar verantwoordelijkheid neemt, met redelijke eisen en een goed eigen pensioenvoorstel als achtervang. De kern is dat wij opkomen voor de belangen van werknemers en gepensioneerden, zodat zij nu en in de toekomst verzekerd zijn van een goed inkomen, en zich hierbij niet blindstaren op alleen de AOW. Dat doen we al jaren. De komende tijd zal de VCP zich er dan ook voor inzetten om tot een gedegen uitwerking te komen van dit (ontwerp)advies en daarbij de belangen van werknemers en gepensioneerden voorop te stellen. Als de andere partijen erin geloven dan willen wij graag zien of dat geloof terecht is.

Hoe gaat het proces binnen de VCP nu verder?
Er is op dit moment sprake van een SER-ontwerpadvies en een principeakkoord. De komende tijd zullen de betrokken onderhandelende partijen bij dit overleg het net gaan ophalen bij hun aangesloten organisaties. Bij de VCP zal de vraag hierbij centraal staan of de borging op de doelen waar de VCP zich hard voor heeft gemaakt voldoende is om verder het uitwerkingstraject in te gaan.

De achterbanraadpleging bij de bij de VCP aangesloten organisaties zal lopen tot en met 17 juni, waarna er een bestuurlijk eindoordeel zal worden geveld.

Duidelijk moge zijn dat indien er geen draagvlak is voor een van de twee onderdelen (SER-ontwerpadvies danwel het principeakkoord vanuit dit kabinet) het totaalpakket, waaronder ook de maatregelen m.b.t. de AOW, RVU en zware beroepen van tafel zullen gaan. Indien er wel voldoende draagvlak is voor het totaalpakket dan is het in ieder geval de bedoeling het SER-ontwerpadvies op 21 juni in de SER-raadsvergadering vast te stellen en daarna aan de verdere uitwerking te gaan beginnen.