Meer keuze pensioen leidt niet tot meer betrokkenheid
11 december 2018
Bezint eer gij begint. Dat is de les die de VCP trekt uit de vandaag verschenen Netsparbrief over keuzemogelijkheden bij pensioenen. Uit de brief komt naar voren dat een grotere keuze bij uitkeringsovereenkomsten niet direct leidt tot meer betrokkenheid. Integendeel, een overdaad aan keuzemogelijkheden kan deelnemers juist afschrikken, vooral als ze beperkte kennis van zaken hebben. In Nederland zijn de keuzes relatief beperkt. Houden zo, zegt de VCP. Het is uiterst belangrijk goed na te denken over de keuzearchitectuur en het na te streven pensioendoel, alvorens hierbinnen wat te veranderen, aldus de VCP.
Vergelijking met Zweden
In de brief wordt gekeken naar Zweden. Daar zijn ze in 2000 overgestapt naar een beschikbare premieregeling (premie maar niet de hoogte van de aanspraak staat vast) met beleggingsvrijheid voor deelnemers. In het begin gaf 66,9% van de deelnemers invulling aan hun eigen beleggingsprofiel. In 2007 was dat nog maar 1,6%, de rest investeert in het standaardfonds. Hoe het stelsel er ook uitziet, meer keuze betekent niet gelijk meer betrokkenheid, blijkt uit de Netsparbrief.
Eerst uitleggen
In Nederland gaan nog wel eens stemmen op dat er meer keuzevrijheid in ons pensioenstelsel moet komen. De VCP is altijd terughoudend geweest met verregaande vormen van keuzevrijheid en vindt dat eerst meer bekend moet zijn over mogelijke effecten. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat grote groepen suboptimale keuzes maken, nog los van de kosten.
Collectiviteit
Daarnaast zetten vele vormen van keuzevrijheid de solidariteit en collectiviteit onder druk, wat leidt tot welvaartsverlies voor alle generaties. De VCP onderschrijft dat gerichte communicatie hierbij wellicht enigszins kan helpen, al is daar nog weinig bewijs van. Ook is het een uitdaging de pensioendeelnemer daadwerkelijk te bereiken en vervolgens tot handelen aan te zetten. Betrokkenheid van en inzicht en kennis van deelnemers bij hun pensioenregeling is dan ook essentieel om te komen tot financieel welzijn op de oude dag.
