Nederlands pensioen prudent in vergelijking met andere landen

De VCP blijft het kabinet oproepen om te kijken naar meer creatieve oplossingen in het beperken van de rentegevoeligheid van ons stelsel. Uit het onderzoek van het CPB, dat mede op verzoek van de VCP is uitgevoerd, komt naar voren dat de pensioenen ook in andere landen onder druk staan door de huidige lage rente, maar blijkt ook dat Nederland behoorlijk prudent is in vergelijking met andere landen.

Lage rente zet pensioenen onder druk
De huidige lage rente heeft ook in andere landen impact op kapitaal gedekte pensioenen. De wijze waarop andere landen met de lage rente omgaan verschilt behoorlijk. In het onderzoek is sprake van het vervallen van garanties, pensioenverlagingen of minder zekerheden over de hoogte van de pensioenuitkomst. Het CPB merkt op dat Nederland in vergelijking met België, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk behoorlijk prudent is door de pensioenverplichtingen en de voorwaardelijke indexatieambitie met een risicovrije rente te waarderen. Dat roept de vraag op we in Nederland op dit moment niet te prudent zijn bij het bepalen van de kostprijs van pensioen.

Renteswaps de oplossing?
Het CPB geeft aan dat renteswaps een mogelijke oplossing zijn om het renterisico af te dekken. Renteswaps zijn instrumenten waarmee je een lange rente tegen een korte rente kunt uitruilen, of andersom. Deze swaps zijn echter op het moment dat de rente laag staat duur. Fondsen moeten bij het afsluiten van swaps bovendien door aankomende nieuwe regelgeving onderpand aanhouden in de vorm van liquiditeiten of hoogwaardige obligaties en liquiditeitsbuffers. Met als gevolg dat zij minder beleggingsrendement kunnen maken. Mogelijk dat de renteswaps op de korte termijn een beperkte oplossing kunnen bieden, maar het geeft nog geen duurzame oplossing.

Meer creatieve opties denkbaar
Er moet niet te eenzijdig gefocust worden op de voor- en nadelen van renteafdekking en het gebruik van swaps. De VCP is van mening dat naar meer creatieve oplossingen gekeken moet worden. Voorbeelden van meer creatieve oplossingen, die het nader te onderzoeken waard zijn, zijn het uitgeven van pensioenobligaties of hanteren van de kasstroommethode om een beter inzicht te bieden in het gewenste generatie-evenwicht in relatie tot de lage rente. Een duurzame en evenwichtige oplossing is nodig om ongewenste gevolgen van de lage rente op onze pensioenen het hoofd te bieden.

Collectief versus individueel
Het CPB geeft verder aan dat maatregelen tegen deze lage rente vanuit een individueel pensioencontract lastiger te takelen zijn dan in een collectief contract. De VCP pleit er dan ook niet voor niets voor om ook in een toekomstbestendig pensioencontract collectiviteit in een pensioenregeling te behouden door een collectieve buffer aan te houden om pensioenresultaten te stabiliseren. Het heeft als voordeel dat het renterisico beter te ondervangen is en het beleggingsbeleid beter kan worden aangepast op de leeftijd van deelnemers.

Zie hier de link naar het CPB-onderzoek https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Policy-Brief-2016-12-Pensioen-en-rentegevoeligheid.pdf