Europese Commissie spreekt Nederland aan op doorgeslagen flex

De Europese Commissie heeft op 18 mei jl. haar voorstellen voor landenspecifieke aanbevelingen binnen het Europees Semester gepubliceerd. Dit jaar blijkt dat de Commissie met name de aanpak van de werkloosheid meer aandacht geeft. In de SER is een gesprek gevoerd met Eurocommissaris Dombrovskis. Dit jaar heeft de Commissie een aanbeveling gedaan over de doorgeslagen flexibilisering van de Nederlandse arbeidsmarkt.

De VCP heeft recent, ook in haar lobby richting de Commissie, haar zorgen geuit over het grote en toenemende aantal flexwerkers en de Commissie geeft Nederland op dit punt nu ook een helder signaal. De Commissie constateert dat het aantal mensen met tijdelijke arbeidsovereenkomsten en het aantal zelfstandigen sinds 2012 is toegenomen, terwijl het aantal vaste contracten is teruggelopen. De Commissie signaleert daarbij dat door de stijging van het aantal zelfstandigen het socialezekerheidsstelsel onder druk zal komen te staan, omdat de meeste zelfstandigen niet of slechts beperkt zijn verzekerd tegen de risico’s van ziekte, arbeidsongeschiktheid werkloosheid en ouderdom.

Ook beveelt de Commissie Nederland aan om overheidsuitgaven prioritair te richten op ondersteuning van meer investeringen in onderzoek en ontwikkeling. Deze aanbeveling is belangrijk met name omdat innovatie tot behoud en groei van werkgelegenheid leidt. De Commissie geeft Nederland een ‘zachte’ aanbeveling ten aanzien van het pensioenstelsel: “maatregelen te nemen om de tweede pijler transparanter, intergenerationeel billijker en schokbestendiger te maken”. Deze aanbeveling laat, met name vanwege de formulering, de handen van sociale partners vrij. Ten slotte beveelt de Commissie aan (net als voorgaande jaren) om de schulden van huishoudens te verlagen, met name door afbouw van de hypotheekrenteaftrek.

Het kabinet heeft laten weten in te stemmen met de landenspecifieke aanbevelingen op het gebied van pensioenen en arbeidsmarkt. Het kabinet heeft inmiddels beleidsmaatregelen aangekondigd langs de volgende drie lijnen: bestrijding schijnzelfstandigheid, aantrekkelijker maken van werkgeverschap en toegankelijke bescherming voor zzp’ers. Het kabinet erkent echter ook dat op langere termijn een meer fundamentele oplossing nodig is om de ontstane verschillen in institutionele behandeling tussen werknemers en zzp’ers te verkleinen.

De voorstellen worden in deze periode besproken in de ECOFIN Raad en EPSCO Raad (Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken), waarna de aanbevelingen ter bekrachtiging worden voorgelegd aan de Europese Raad van regeringsleiders, die bijeenkomt tijdens de EU-Top op 28 en 29 juni. Na bekrachtiging worden de aanbevelingen in de volgende ECOFIN Raad van 12 juli aangenomen.