Informatie voor kaderleden l Nummer 23, 2012
8 november 2012
Inhoud:
• Reactie MHP op regeerakkoord
• Pensioensparen dramatisch beperkt
• Forse nivellering
• Verankering Kenniscentrum Werk en Vervoer
• Week van Het Nieuwe Werken
• Europese actiedag 14 november a.s.
• De Unie verlaat MHP
Met het oog op de parlementaire behandeling van het regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ heeft de MHP de Tweede Kamerfracties een brief gestuurd met haar visie over de onderdelen op het terrein van werk en inkomen. Daarnaast heeft de MHP in de afgelopen week de nodige media-aandacht gekregen met betrekking tot de inkomensnivellering en de beperking van de pensioenopbouw. Hieronder een korte samenvatting van het belangrijkste commentaar van de MHP.
Ontslagrecht en WW
De MHP heeft geen enkel begrip voor de inkorting van de WW-duur en de forse inperking van de ontslagvergoedingen (beperking van de opbouw van ontslagvergoedingen tot een halve maand per dienstjaar met een maximum van € 75.000). Hierdoor kunnen veel langdurig werklozen, uit alle inkomenscategorieën, binnen de kortste keren naar het bijstandsniveau terugvallen. Werknemers die meer dan het maximumdagloon verdienen, maken bij werkloosheid al eerst een inkomensval naar een niveau dat ver onder 70% van het laatstverdiende loon ligt, om vervolgens terug te vallen naar het sociaal minimum. In een tijd van de oplopende werkloosheid kunnen veel gezinnen daarmee binnen een jaar in de schuldhulpverlening terechtkomen. De MHP is verheugd dat er een vorm van preventieve toetsing blijft, maar de vormgeving lijkt de rechtspositie van werknemers toch te verzwakken. Er wordt namelijk gesproken over een UWV-oordeel op de ontslagaanvraag met een adviserend karakter. Het verbeteren van de positie van flexwerkers blijft alleen bij woorden. Volgens de MHP heeft het weinig zin om over het pakket WW en ontslagrecht een dialoog aan te gaan met het kabinet, indien de aangekondigde maatregelen niet meer ter discussie kunnen staan.
Beperking pensioenopbouw
De MHP betreurt het dat de coalitie de toekomstige pensioenopbouw wil beperken tot 1,75% en aftoppen op € 100.000. Deze maatregelen kunnen naast de verdere fiscalisering van de AOW (via de houdbaarheidsbijdrage) veel toekomstig gepensioneerden in de financiële problemen brengen, omdat ze bij pensionering een forse inkomensval gaan maken (zie hieronder meer).
Inkomensnivellering
De middengroepen (werkenden en gepensioneerden) zullen de komende jaren het grootste deel van de rekening van de crisis betalen. Daarmee staat Nederland aan de vooravond van een periode van een forse inkomensnivellering. De MHP vindt het onbegrijpelijk dat de lastenverdeling niet eerlijker wordt verdeeld over enerzijds het bedrijfsleven en huishoudens en anderzijds huishoudens onderling. Het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie en de verschuivingen in de inkomstenbelasting zullen nadelig uitpakken voor de middengroepen. Bovendien vreest de MHP dat het hierdoor nog lange tijd zal duren voordat de consumentenbestedingen weer aantrekken en het consumentenvertrouwen weer terugkomt (zie hieronder meer).
Vervroeging verhoging AOW-leeftijd
De eerdere verhoging van de AOW-leeftijd zal voor veel mensen, die nu met prepensioen of werkloos zijn, een financieel probleem opleveren. Weliswaar wordt er een overbruggingsregeling ingevoerd, maar deze is alleen voor de lagere inkomens bedoeld. Ook hier geldt dat de middengroepen het nakijken hebben.
Overheidspersoneel
Het gelijk trekken van het ontslagrecht en de secundaire arbeidsvoorwaarden van ambtenaren met de marktsector miskent volgens de MHP de eigen positie van het overheidspersoneel. De MHP is van mening dat aanpassingen hierin niet eenzijdig kunnen worden opgelegd.
Forensentaks
De MHP is zeer te spreken over het terugdraaien van de maatregelen uit het Kunduz-akkoord om de reiskosten voor werknemers te belasten en het onderscheid tussen woon-werkverkeer en zakelijke reizen ongedaan te maken. Terecht heeft de coalitie ingezien dat deze maatregelen buitensporig waren en hiermee het werken voor veel mensen onaantrekkelijk werd gemaakt. Bovendien zouden de maatregelen tot een zware administratieve last hebben geleid.
Woningmarkt
Hoewel de MHP er begrip voor heeft dat er alles aan gedaan moet worden om het aflossen van hypotheken te stimuleren, is het de vraag of de effecten van de nu aangekondigde maatregelen voldoende doordacht zijn. Gezinnen, die pas een paar jaar geleden een hypotheek hebben afgesloten, kunnen volgens de MHP in grote financiële problemen komen. Zij vallen buiten de regeling voor starters, hebben een hoge prijs voor een woning betaald, maar wisten zich fiscaal gesteund door de overheid. Die steun valt nu voor een belangrijk deel weg en dat zal flink aantikken in de portemonnee van deze gezinnen.
Sociaal leenstelsel
De MHP vindt het onbegrijpelijk dat een nieuw kabinet het voor lief neemt dat er minder hoger opgeleiden in de toekomst zullen komen, terwijl de arbeidsmarkt hieraan dringend behoefte zal hebben. Door de invoering van een sociaal leenstelsel zullen de schulden van toekomstige studenten meer dan verdubbelen. Hiermee wordt studeren aan het hoger onderwijs ontmoedigd en wordt een enorme claim op de toekomst gelegd. Volgens de MHP is hier sprake van een kortetermijnpolitiek, waarvan de rekening naar de toekomst wordt doorgeschoven.
Weinig perspectief voor middengroepen
“Hoezeer wij ook als MHP op een positieve manier zaken zouden willen doen met een nieuw kabinet, zal het zeer moeilijk worden, omdat de plannen die nu voor liggen, behalve het terugdraaien van de forensentaks, weinig goeds beloven voor de middengroepen. In de komende weken zullen we alle consequenties van het regeerakkoord nog nader onder de loep nemen, maar de eerste indruk is niet bepaald positief”, aldus MHP-duovoorzitters Reginald Visser en Bob van der Wal.
De brief aan de Tweede Kamer is te downloaden via www.vakcentralemhp.nl.
Pensioensparen dramatisch beperkt
Als de plannen m.b.t. de pensioenen uit het regeerakkoord doorgaan, zullen de pensioenuitkeringen voor de komende generatie fors lager uitpakken. De maximale pensioenopbouw voor een middelloonregeling wordt door het Kunduz-akkoord al beperkt van 2,25% naar 2,15% en door het regeerakkoord daalt deze nog verder naar 1,75%. Dit betekent dat de maximaal fiscaal toegestane pensioenopbouw in korte tijd met 22% daalt. Verder wordt de fiscale vrijstelling van de premie voor de opbouw afgetopt op een inkomen van € 100.000. De pensioenreservering voor een hoger inkomen wordt daardoor fiscaal belast. Voor deze inkomenscategorieën kan de toekomstige pensioenopbouw meer dan halveren.
Het kabinet hoopt met deze maatregelen hogere belastinginkomsten te genereren, omdat er lagere pensioenpremies kunnen worden afgetrokken van het belastbaar loon en er dus meer belasting moet worden betaald. In de toekomst zal de overheid hierdoor echter minder belasting innen, omdat de pensioenuitkeringen lager zullen uitpakken. Belastinginkomsten worden dus in de tijd naar voren gehaald en de rekening wordt naar de toekomst doorgeschoven.
MHP-duovoorzitter Bob van der Wal spreekt van een dramatische beperking: “Niet eerder waren pensioenvoorstellen van een kabinet zo ingrijpend.” De MHP heeft de Tweede en Eerste Kamer opgeroepen deze drastische maatregel af te wijzen. Veel werknemers zullen in de toekomst te maken krijgen met een forse inkomensterugval na pensionering. “In het geval er een parlementaire meerderheid voor deze onzalige plannen blijkt te zijn, zullen de MHP en de aangesloten organisaties er alles aan doen de lagere pensioenpremiebijdrage voor werkgevers terug te laten vloeien naar de werknemers. Bijvoorbeeld door in de cao extra afspraken te maken om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren”, aldus Van der Wal.
Nog voordat minister Asscher van SZW, na aandringen van de oppositie in de Tweede Kamer, met een brief kwam over de koopkrachteffecten, had de MHP het regeerakkoord al doorgerekend. Uit de doorrekening blijkt dat Nederland een forse inkomensnivellering staat te wachten, dat wil zeggen dat de midden- en hogere inkomens inleveren ten behoeve van de lagere inkomens. Samengevat komen de inkomenseffecten in de komende vijf jaar op het volgende neer:
- Er vindt een inkomensoverdracht van midden- en hogere inkomens naar de lagere inkomens plaats. De bandbreedte van de generieke inkomenseffecten ligt ongeveer tussen +6% en -6%. Het omslagpunt ligt ongeveer bij een huishoudinkomen van anderhalf maal modaal. Voor tweeverdieners ligt dit omslagpunt ongeveer tweemaal zo hoog. De belangrijkste oorzaak van deze inkomensoverdrachten is de introductie van de inkomensafhankelijke zorgpremie. Omdat tweeverdieners te maken hebben met tweemaal een franchise (eerste inkomensgedeelte waarover de inkomensafhankelijke zorgpremie niet betaald hoeft te worden), ligt het omslagpunt hoger.
- Voor alleenstaanden met kinderen is de bandbreedte aanzienlijk groter (+10% tot -10%). Zij hebben niet alleen te maken met de inkomensafhankelijke zorgpremie, maar ook nog met de afschaffing van de alleenstaande ouderkortingen (inkomensonafhankelijk) en de ombouw hiervan in het kindgebonden budget (inkomensafhankelijk).
- Voor AOW-gerechtigden is de bandbreedte +4% tot -8% met een omslagpunt bij een inkomen van € 25.000 voor alleenstaanden en € 55.000 voor gehuwden en samenwonenden.
- De lastenverlichtingen vinden vooral plaats via generieke maatregelen in de fiscale sfeer. De lastenverzwaringen vinden voor een belangrijk deel ook via specifieke maatregelen plaats, dat wil zeggen dat deze afhankelijk zijn van de specifieke situatie. Belangrijkste kenmerken die van invloed zijn, hebben betrekking op gezinssamenstelling (kinderen), de zorgbehoefte (chronische ziekte of handicap) en de woonsituatie (huren of kopen). Afhankelijk van het aantal specifieke maatregelen waarmee een huishouden te maken kan krijgen, kan hierdoor het generieke inkomensbeeld nog aanzienlijk verslechteren. De inkomenseffecten van specifieke maatregelen kunnen van bijna 1% oplopen tot in sommige gevallen ruim 10% (door de cumulatie van maatregelen). De specifieke maatregelen raken de midden- en hogere inkomens over het algemeen harder dan de lagere inkomens.
“Het is onbegrijpelijk waarom het nieuwe kabinet er zolang over heeft gedaan om over de brug te komen met het totale inkomensbeeld. Alle maatregelen staan concreet opgesomd in het regeerakkoord, en je mag er van uitgaan dat tijdens de formatie alle maatregelen al waren doorgerekend op hun effecten. Als MHP hadden we direct na het verschijnen van het regeerakkoord al indicaties dat er een behoorlijke inkomensverschuiving zal plaatsvinden. Maar dan wil je toch een totaalbeeld van alle maatregelen hebben. Het doorrekenen hiervan was een complexe, maar niet onmogelijke exercitie. En als je dan de resultaten ziet, schrik je toch nog, omdat de achterban van de MHP nog zwaarder wordt getroffen dan we in eerste instantie dachten. We hebben het over bijna een kwart miljoen huishoudens die er meer dan 10% op achteruitgaan en ruim een miljoen huishoudens, die meer dan 5% inleveren. Helaas bleken onze berekeningen nog eens bevestigd te worden door de cijfers van SZW, die pas later verschenen“, aldus MHP-bestuurder Eddy Haket.
De complete MHP-doorrekening van het regeerakkoord is te downloaden via www.vakcentralemhp.nl.
Verankering Kenniscentrum Werk en Vervoer
Op maandag 6 november jl. is er een bijeenkomst geweest van het Kenniscentrum Werk en Vervoer (KW&V). Via het KW&V is in de afgelopen jaren onder andere kennis opgedaan en verder verspreid over zaken als Het Nieuwe Werken, mobiliteitsbudgetten, werktijden, zelfroosteren, bedrijfsvervoer en fietsplannen. Deze voor werknemers belangrijke thema’s zijn op diverse plekken met behulp van het KW&V op de agenda gezet en in de praktijk geïmplementeerd. Bedoeling is dat per 1 januari 2013 het KW&V ophoudt te bestaan en dat alle opgedane kennis wordt overgedragen aan de vakcentrales en de aangesloten bonden.
Het Kenniscentrum is een gezamenlijk initiatief van FNV, CNV en MHP, dat loopt vanaf 2009. De bijeenkomst werd bezocht door belangenbehartigers en beleidsmedewerkers uit de gehele vakbeweging. Tijdens de bijeenkomst hebben partijen resterende informatie en een verankeringsdocument ontvangen. Tevens is aangegeven dat het van belang is om de site www.werkenvervoer.nl goed in de gaten te blijven houden. Op deze site staan bruikbare instrumenten, die behulpzaam kunnen zijn bij cao-afspraken en de implementatie daarvan. De site staat de komende twee jaar nog online en medewerkers van het Kenniscentrum blijven voor vragen bereikbaar. Afgesproken is dat als de situatie daarom vraagt, partijen in de toekomst op dit thema gezamenlijk naar buiten zullen treden.
Van 12 tot en met 16 november is er weer een week van Het Nieuwe Werken. Deze week wordt georganiseerd door werkgevers, vakbonden, overheid en Natuur & Milieu en zal gepaard gaan met dagelijks meerdere activiteiten. Zo is er op maandag 12 november het openingscongres ‘Tem de Tijd’, staat op dinsdag 13 november de kinderopvang op de agenda en zal op woensdag 14 november een onderzoek (van o.a. de MHP) van Het Nieuwe Werken in de zorg worden gepubliceerd. Op diezelfde dag zal door FNV, CNV en MHP ook een zorgdebat worden georganiseerd in het Hagaziekenhuis te Den Haag. Bij dit debat zal o.a. Andre Rouvoet, voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, zijn opwachting maken. Op 15 november wordt de winnaar bekendgemaakt van de HNW award, waarna op vrijdag 16 november de week weer wordt afgesloten in Amersfoort.
Meer informatie is te vinden via www.werkenvervoer.nl, www.hetnieuwewerkendoejezelf.nl, www.slimwerkenslimreizen.nl en www.temdetijd.nl.
Europese actiedag 14 november a.s.
Het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV), waarbij de vakcentrales FNV, CNV en MHP zijn aangesloten, heeft 14 november a.s. uitgeroepen tot Europese Dag van Actie en Solidariteit. De Europese vakbeweging komt in actie tegen alle bezuinigingen, die ten koste gaan van de werkgelegenheid en solidariteit. Al jaren spreken de Europese vakbonden zich uit tegen de forse bezuinigingsmaatregelen, die de boekhouding van de overheid op orde brengen, maar ten koste gaan van mensen en een oplopende werkloosheid tot gevolg hebben. Het EVV verzet zich daarbij vooral tegen de verlaging van de lonen en het afbreken van de sociale zekerheid. Met de actiedag op 14 november a.s. wil het EVV een belangrijk signaal afgeven.
De Unie zal vanaf 1 januari 2013 geen deel meer uitmaken van de MHP. De Unie heeft besloten het lidmaatschap van de Unie van Onafhankelijke Vakorganisaties (UOV) per die datum op te zeggen, en daarmee ook van de MHP. De MHP betreurt het dat de onderlinge samenwerking na bijna veertig jaar stopt.
De MHP zal, ondanks het verlies van De Unie als lidorganisatie, gewoon voortgaan met de belangen van de leden te behartigen op het centrale niveau. Bij de MHP zijn ruim zestig beroeps- en vakorganisaties aangesloten.
