Informatie voor kaderleden l Nummer 21, 2010

Inhoud:
• MHP-reactie op regeerakkoord
• MHP slaat samen FNV en CNV alarm over aantasten vakantierechten werknemers
• Petitie kinderopvang
• Stichting van de Arbeid bestaat 65 jaar
• SER-advies over zzp’ers
• Governance van pensioenfondsbesturen
• Erratum bijlage bulletin 10.20

MHP-reactie op regeerakkoord

In een eerste reactie op het regeerakkoord ‘Vrijheid en verantwoordelijkheid’ heeft de MHP aangegeven het te betreuren dat het kabinet Rutte – Verhagen het Pensioenakkoord 2010 van de Stichting van de Arbeid niet direct en volledig omarmt. “Het kabinet beperkt zich tot de leeftijdsverhoging van de AOW in 2020, maar blijft op veel punten vaag als het om de AOW en aanvullende pensioenen gaat”, aldus MHP-voorzitter Richard Steenborg. “Als het kabinet tot een sociaal akkoord wil komen met sociale partners, zal ook de naleving van het Pensioenakkoord onderdeel hiervan moeten uitmaken.”
De MHP begrijpt dat een regeerakkoord van welke signatuur ook impopulaire maatregelen bevat, gelet op de financiële situatie van de overheid. Maar de MHP heeft ernstige twijfels of het broze economische herstel de aangekondigde bezuinigingen qua maatvoering en timing wel aan kan. Verder lijken de bezuinigingen niet erg evenwichtig verdeeld te worden tussen overheid, bedrijfsleven en huishoudens onderling. Bedrijven lijken de dans volledig te ontspringen, terwijl gezinnen de rekening wel gepresenteerd krijgen. Bezuinigingen op de kinderopvang, de verhoging van eigen bijdragen in de zorg en het beperken van de zorgtoeslag zijn maatregelen, die bepaalde huishoudens onevenredig hard treffen. Het gepresenteerde koopkrachtbeeld is daarom voor veel mensen misleidend. Verder pakken de maatregelen buitengewoon negatief uit voor ambtenaren en werknemers in de collectieve sector.
Verheugd is de MHP overigens wel over het uitgangspunt van het kabinet dat werken moet lonen en over de aandacht, die het besteedt aan de combinatie van werk met scholing en zorgtaken. De focus op innovatie en op belangrijke Nederlandse mainports als Schiphol, ziet de MHP ook als positief.

Een apart bulletin zal aan het uitgebreide commentaar op het regeerakkoord worden gewijd.

.

MHP slaat samen FNV en CNV alarm over aantasten vakantierechten werknemers

MHP, FNV en CNV hebben grote bezwaren tegen het wetsvoorstel van het demissionaire kabinet om het opsparen van vakantiedagen te beperken. In een gezamenlijke brief hebben zij maandag 27 september jl. de Tweede Kamer gevraagd de plannen van het kabinet te corrigeren. Nu kunnen werknemers hun vakantiedagen nog vijf jaar opsparen. Als het aan het kabinet ligt, wordt dat in de toekomst teruggebracht tot anderhalf jaar.
Het voorstel betreft de twintig wettelijke vakantiedagen, waarop iedereen recht heeft. Extra vakantiedagen, die bijvoorbeeld in de cao worden afgesproken, vallen erbuiten. Aanleiding voor de maatregel is een uitspraak van het Europese Hof, die het verbiedt om onderscheid te maken tussen zieke en niet-zieke werknemers. De beperkte opbouw van vakantiedagen voor zieke werknemers in de Nederlandse wet is niet langer geoorloofd door deze uitspraken.
De drie vakcentrales verwijten minister Donner van SZW dat hij in plaats van deze fout te herstellen door de wet in overeenstemming te brengen met Europees recht, een verslechtering voorstelt voor alle werknemers. Dit onder het mom, dat te lang uitstellen van vakantie de veiligheid en gezondheid in gevaar zou brengen. Ook de MHP vindt het een goede zaak als werknemers regelmatig vrij nemen. Maar met deze wettelijke verplichting voor iedereen schiet het kabinet door. Verder staat het wetsvoorstel op gespannen voet met de doelstelling van de Europese Arbeidstijdenrichtlijn.
MHP, FNV en CNV schrijven in hun brief grote problemen te hebben met het voorstel. Ook al omdat in 2002 de verjaringstermijn juist is verlengd van twee naar vijf jaar om werknemers beter in staat te stellen betaalde arbeid te combineren met zorgtaken en om te sparen voor bijvoorbeeld sabbaticals en studieverlof. Een ander bezwaar vloeit voort uit het feit dat de werkgever het verzoek om vakantie moet goedkeuren. Als zij bijvoorbeeld vanwege grote drukte geen toestemming verlenen of als werknemers om andere reden geen vakantie kunnen opnemen, dan verliezen werknemers na anderhalf jaar hun vakantiedagen. De rekening wordt zo eenzijdig bij werknemers gelegd, vinden de vakcentrales.

Petitie kinderopvang

Samen met de FNV en de MO-groep Kinderopvang heeft de MHP op 28 september jl. een petitie met de naam ‘Red de kinderopvang’ aangeboden aan de desbetreffende woordvoerders van de politieke partijen in de Tweede Kamer. Namens de MHP was bestuurder Eddy Haket hierbij aanwezig. Aanleiding voor deze petitie zijn de aangekondigde bezuinigingen in 2011 en 2012 op de kinderopvang. Hierdoor moeten ouders honderden euro’s meer bijdragen aan de kinderopvang. Volgens Haket leidt dit niet alleen tot forse koopkrachteffecten voor werkende ouders (de negatieve inkomensaffecten kunnen in die twee jaar oplopen tot circa 5% tot 10%) maar ook zijn de forse bezuinigingen een desinvestering in de arbeidsparticipatie. Uit berekeningen van de MHP blijkt dat door hoge bijdragen aan kinderopvang, uitbreiding van de werkweek nauwelijks nog wat oplevert. Zo zal een jong gezin met een inkomen van tweemaal modaal bij een halve dag extra werken, voor die halve dag slechts tien euro per week erop vooruitgaan. “Dit kan niet de bedoeling zijn, zeker niet van een kabinet dat een verhoging van de arbeidsparticipatie hoog in het vaandel heeft staan”, aldus Haket.

Of de Tweede Kamer gevoelig is voor de aangevoerde argumenten, zal moeten blijken uit de behandeling van de begroting voor volgend jaar in de Tweede Kamer. Dit zal eind oktober en begin november plaatsvinden.

Stichting van de Arbeid bestaat 65 jaar

Het is 65 jaar geleden dat de Stichting van de Arbeid (StvdA) is opgericht. De StvdA is het landelijk overlegorgaan van de centrale werkgevers- en werknemersorganisaties: VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO-Nederland, FNV, CNV en MHP. Op 29 september jl. heeft de StvdA dit in beperkte kring gevierd.
Na inleidingen over de rol van sociale partners in België, Frankrijk en Nederland, gaf oud MHP-bestuurder Wolter Muller op een zeer geanimeerde wijze zijn visie op onder andere de actualiteiten in politiek Den Haag. Volgens hem zou het voor Nederland het beste zijn als de leden van het bestuur van de StvdA de komende kabinetsperiode alle ministerposten zouden bekleden, omdat zij terzake deskundig zijn en het poldermodel op waarde weten te schatten. Ook minister Donner wist de aanwezigen op de lachende hand te krijgen door de in de afgelopen jaren ontstane twistpunten met sociale partners op een humoristische manier te beschrijven en zichzelf ook te bekritiseren. Hij benadrukte nog eens dat overheid en sociale partners elkaar ook in de toekomst nodig zullen hebben. Tot slot gaven enkele leden van de StvdA in een forumdiscussie hun visie op het functioneren van de StvdA in de afgelopen en komende vijf jaar.
De MHP was op de bijeenkomst goed vertegenwoordigd. Behalve de staf van het bureau waren er ook voorzitters van de aangesloten verenigingen en oud stafleden van de MHP aanwezig.

SER-advies over zzp’ers

Onlangs heeft een commissie van de SER een ontwerpadvies vastgesteld over de positie van zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Namens de MHP nam beleidsmedewerker Hanneke de Geus deel aan deze commissie. Het is de bedoeling dat dit advies in de openbare raadsvergadering van vrijdag 15 oktober a.s. definitief wordt uitgebracht. Omdat de meningen vaak uiteenlopen over de omschrijving van en de aantallen zzp’ers, geeft de SER een praktisch hanteerbare definitie: een zzp’er is iemand, die voor de inkomstenbelasting als ondernemer telt en geen personeel in dienst heeft. Daartoe behoren zowel ‘klassieke’ zzp’ers (met een eigen winkel, landbouwonderneming of vrachtwagen) als ‘nieuwe’ zzp’ers, die vooral hun eigen arbeid, kennis en vaardigheden aanbieden. Volgens deze definitie telt Nederland momenteel ongeveer 675.000 zzp’ers. De zzp’ers vormen een zeer heterogene groep. Het aandeel zzp’ers is in de afgelopen vijftien jaar gestegen van circa 6% naar 8% van de beroepsbevolking. Afgezien van enkele specifieke sectoren, wijst deze stijging echter niet op een duidelijke trend of omwenteling op de arbeidsmarkt. Het overgrote deel van de bevolking is nog steeds werkzaam als werknemer en dit aandeel blijft betrekkelijk constant. Dit neemt niet weg dat de opkomst van de zzp’er op een aantal terreinen om aanpassing van beleid vraagt. Dat geldt vooral op het gebied van arbeidsongeschiktheid, scholing, pensioenen en arbeidsomstandigheden.

Arbeidsongeschiktheid
Een grote groep zelfstandigen blijkt goed in staat om zelf een adequate arbeidsongeschiktheids-verzekering af te sluiten. Dat is moeilijker voor zelfstandigen met gezondheidsproblemen, oudere zelfstandigen en zelfstandigen met een risicovol beroep. Het ontwerpadvies bepleit daarom een betere toegankelijkheid van de vrijwillige WIA-verzekering en de particuliere vangnetverzekering voor zelfstandigen, die zich moeilijk kunnen verzekeren.

Scholing
Scholing is ook voor zzp’ers van groot belang. Ten opzichte van werknemers doen zzp’ers (te) weinig aan scholing. Om scholing onder zzp’ers te stimuleren, pleit het advies er daarom voor (naast het wegnemen van onnodige belemmeringen voor het volgen van scholing door zzp’ers) dat bij de vormgeving van beleid in het kader van een leven lang leren expliciet rekening wordt gehouden met de positie en behoeften van zzp’ers.

Pensioenen
Zzp’ers zijn zelf verantwoordelijk voor hun oudedagsvoorziening in aanvulling op de AOW. Ten aanzien van het pensioenbewustzijn van zzp’ers valt nog een wereld te winnen. Hier ligt een taak voor de Kamers van Koophandel en voor de organisaties van zelfstandigen. De SER pleit ervoor om zzp’ers gelijke fiscale mogelijkheden als werknemers te geven om pensioen op te bouwen. Aansluiting bij de pensioenfondsen mag echter niet ten koste gaan van de zittende populatie. Verder kunnen zzp’ers de mogelijkheden voor pensioenopbouw in de derde pijler (aanvullende particuliere pensioenen) beter benutten.

Arbeidsomstandigheden
In beginsel is de SER van mening dat de arbeidsomstandigheden, het beschermingsniveau en de veiligheid op de werkplek gelijk moeten zijn voor alle werkenden, dus ook voor zzp’ers. De SER zal hierover eind dit jaar nog een afzonderlijk advies uitbrengen.

De MHP kan het advies ondersteunen, omdat het recht doet aan de heterogeniteit van de groep zzp’ers: van pseudowerknemers tot de zzp’ers, die bewust hebben gekozen voor het ondernemerschap. De eigen verantwoordelijkheid van de zzp’er staat voorop, waarbij wel wordt getracht eventuele belemmeringen voor deze bijzondere vorm van zelfstandig ondernemerschap weg te nemen. Een grotere transparantie en bewustzijn in de kosten van bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid en pensioenopbouw zijn volgens de MHP van wezenlijk belang om een eerlijke vergelijking te kunnen maken tussen de tarieven van een zzp’er en de loonkosten van werknemers.

Governance van pensioenfondsbesturen

Op dit moment is er in pensioenland een hoop gaande wat betreft de invulling van het bestuursmodel voor pensioenfondsen. Zowel pensioenkoepels als sociale partners hebben in de afgelopen maanden hun bezwaren kenbaar gemaakt tegen het zogenaamde wetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Koşer Kaya (D66) en Blok (VVD). In dit wetsvoorstel worden min of meer verplicht, bestuurszetels in pensioenfondsen aan (vertegenwoordigers van) gepensioneerden toebedeeld. De MHP is van mening dat weliswaar ook de belangen van gepensioneerden afgewogen moeten worden, maar niet alleen. De MHP staat een model voor waarin bestuurders de belangen van alle deelnemers (gepensioneerden, zogenaamde slapers, actieve deelnemers, jongeren en ouderen) vertegenwoordigen. Pensioendeskundigen van vakbonden vertegenwoordigen zowel gepensioneerden als actieven.

Op 28 september jl. heeft naar aanleiding van het bovenstaande wetsvoorstel een eerste behandeling plaatsgevonden in de Eerste Kamer. Naar aanleiding hiervan heeft minister Donner een voorontwerp van wet gemaakt, waarin de Pensioenwet wordt aangepast voor een nieuw bestuursmodel voor pensioenfondsen. De minister zal in een later stadium nog twee bestuursmodellen uitwerken. Alle drie de modellen zullen uiteindelijk in één wetsvoorstel worden opgenomen, met keuzevrijheid voor de pensioenfondsbesturen. Eén van de modellen sluit enigszins aan bij de huidige vormgeving van het bestuursmodel van bedrijfstak- en ondernemingpensioenfondsen. Zowel de pensioenkoepels als de StvdA hebben een brief geschreven aan de Eerste Kamer, waarin zij hun kritiek uiten op het voorliggende wetsvoorstel.

Op de website van SZW kunnen organisaties en individuen tot 21 oktober a.s reageren op het voorontwerp van wet, waarin de wijziging van de Pensioenwet wordt geregeld met het oog op de aanpassing van het bestuursmodel van pensioenfondsen. De MHP roept de bij de MHP aangesloten organisaties op hun visie kenbaar te maken via de volgende link: http://www.internetconsultatie.nl/pensioenwet.

Erratum bijlage bulletin 10.20

In de bijlage ‘Overzicht belastingen en premies Miljoenennota 2011’ bij het bulletin 10.20 is per abuis een verkeerd bedrag ingevuld bij de algemene heffingskorting 65-minners voor het jaar 2010. In 2010 bedraagt deze heffingskorting €1.987. Op de website staat wel het juiste bedrag vermeld.