Heldere afspraken bij ondersteuning bijstand

Begrijpelijke afspraken

De afspraken moeten in samenspraak met de bijstandsgerechtigden worden gemaakt, duidelijk en begrijpelijk zijn én schriftelijk worden vastgelegd. Dat schrijft de VCP samen met de andere werknemersorganisaties en werkgeversorganisaties, verenigd in de Stichting van de Arbeid. “Voorkomen moet worden dat een bijstandsgerechtigde gestraft wordt met een verlaging van de uitkering, terwijl hij de afspraken niet begreep. Gemeenten moeten dit goed voor ogen houden. Waar nodig moeten bijstandsgerechtigden ondersteund en gefaciliteerd worden”, zegt VCP-beleidsmedewerker Sacha Heemskerk.

Wederkerigheid

Volgens de VCP moeten de gemaakte afspraken over terugkeer naar werk wederkerig zijn. Dit betekent dat niet alleen de gemeente de bijstandsgerechtigde kan houden aan de gemaakte afspraken, maar ook andersom. Voor de VCP zou het onbegrijpelijk zijn wanneer de bijstandsgerechtigde de gemeente niet kan houden aan afspraken die gemaakt zijn. “Afspraak is afspraak. Met de afspraken op papier kan de bijstandsgerechtigde gemakkelijk aankloppen bij de gemeente”, zegt Heemskerk.

Maatwerk

Bij het maken van de afspraken moet volgens de VCP rekening worden gehouden met de persoonlijke situatie, zoals opleiding, ervaring, achtergrond, mogelijkheden, behoefte en eventuele problemen die spelen. Ook kan de hoeveelheid afspraken verschillen. De effectiviteit moet daarbij voorop staan. “Voorkomen moet worden dat het een administratieve handeling wordt. Mensen moeten de begeleiding en ondersteuning krijgen die bij hen past en waar behoefte aan is. Daarbij hoort ook dat de afspraken bijgesteld worden als de situatie daarom vraagt”, zegt Heemskerk.

Nuggers

In de reactie staan ook zorgen over de niet-uitkeringsgerechtigden (nuggers). Zij hebben bijvoorbeeld vanwege het inkomen van de partner geen recht op een uitkering, maar kunnen wel bij de gemeente terecht voor begeleiding en ondersteuning bij het zoeken naar werk. In het wetsvoorstel staat niets over deze groep. Eerder heeft de VCP al aandacht gevraagd voor deze mensen. Zij zijn. niet in beeld bij gemeenten terwijl die wel verantwoordelijkheid zijn voor deze groep.

SCP-onderzoek

Aanleiding tot de wetsaanpassing is een evaluatie van de Participatiewet, uitgevoerd door het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Daaruit blijkt dat 60% van de uitkeringsgerechtigden in de veronderstelling is te zijn vrijgesteld van het zoeken naar werk terwijl dat daadwerkelijk slechts 10% is. “Een groot deel van de populatie heeft weinig contact met de gemeente. Ook hebben gemeenten deze personen onvoldoende in beeld. Het is positief dat er meer wordt gedaan aan dienstverlening, maar dit moet wel op de juiste manier gebeuren”, zegt Heemskerk.