Aanpak arbeidskrapte: ga het gesprek aan met je mensen

Zorg en onderwijs

Publieke sectoren staat het water aan de lippen en de verwachting is dat de problemen de komende jaren alleen maar groter worden. De toenemende vraag naar personeel hangt onder meer samen met vergrijzing. Op dit moment bijvoorbeeld werkt 1 op de 6 mensen in de zorg, in 2040 zal dat 1 op de 4 zijn. Eerder heeft de SER in het briefadvies Arbeidsmarktproblematiek maatschappelijke sectoren een aantal kansrijke opties meegegeven aan het kabinet. Het kabinet wil nu onder meer bekijken of mensen in de zorg en het onderwijs een bonus kunnen krijgen als ze meer uren gaan werken.

Transities

Breder in de arbeidsmarkt is de krapte steeds sterker voelbaar bij bedrijven. Niet in de laatste plaats omdat er allerlei transities gaande zijn, die op de ene plek voor minder werk zorgen terwijl op andere plekken juist meer mensen nodig zijn, vaak in specifieke sectoren waarvoor ook speciale (technische) kennis nodig is. Krapte is niet alleen een kwantitatief maar ook een kwalitatief probleem, aldus het kabinet. “Het is belangrijk dat er samenhang komt in arbeidsmarktbeleid.”

Arbeidsvoorwaarden en sociale innovatie

Het kabinet roept in de brief werkgevers op om extra stappen te zetten om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen. Terecht, zegt VCP-voorzitter Nic van Holstein. “Als een bedrijf meer mensen nodig heeft, moet die als eerste zelf zorgen om als werkgever aantrekkelijk te zijn op de arbeidsmarkt. Goede primaire en secondaire arbeidsvoorwaarden zijn daarbij een eerste vereiste. Daarnaast is sociale innovatie een belangrijke factor. Werk anders organiseren waardoor werknemers bijvoorbeeld werk en privé beter kunnen combineren. Anders kijken naar taken en functies waardoor werknemers met een zogeheten ‘arbeidsbijzonderheid’ werk kunnen doen.”

Scholing en werkgeluk

“Mensen willen interessant en relevant werk doen”, zegt Van Holstein. Scholingsmogelijkheden en de mogelijkheid voor werknemers om zich te ontwikkelen zijn daarbij belangrijk. “Dat kan in kleine dingen zitten: ga het gesprek aan met je mensen, geef ze bijvoorbeeld de ruimte om in de onderneming te ontwikkelen en maak dat indien nodig mogelijk met scholing. Door de grote transities zal er de komende tijd veel behoefte zijn aan technisch personeel. Zorg dan ook dat je professionals in huis hebt die die veranderingen kunnen vormgeven.”

Professionele ruimte

Belangrijk daarbij is dat professionals de ruimte krijgen om hun vakmanschap optimaal vorm te geven, zegt Van Holstein. “Laat ze vooral doen waar ze goed in zijn, zodat zowel het bedrijf als de samenleving er beter van worden. Veel administratieve handelingen houden het werk nu alleen maar op, daar kun je ook automatisering voor inzetten. Dit vergroot ook het plezier in je werk, waardoor bedrijven mensen makkelijker kunnen vasthouden.” In de brief van het kabinet wordt het verminderen van administratieve lasten en regeldruk ook met name genoemd.

Van werk naar werk

Verder gaat het kabinet in op het uitbreiding van de arbeidsmarktinfrastructuur, om vraag en aanbod van personeel beter op elkaar af te stemmen. VCP-voorzitter Van Holstein verwacht ook hier veel van. “Nu al doen we belangrijke ervaring op met zogeheten regionale mobiliteitsteams (RMT’s), die mensen die hun baan kwijtraken of dreigen kwijt te raken op weg helpen naar ander werk. De VCP is hier samen met vakorganisatie De Unie actief bij betrokken met platform Toekomstpro(o)f, waarmee we goede resultaten boeken door mensen een nieuwe plek op de arbeidsmarkt te laten vinden.”