Begroting SZW: de belangrijkste voorstellen van de VCP

Deze week behandelt de Tweede Kamer de begroting van SZW. In de aanloop naar het debat heeft de VCP een brief naar de Kamer gestuurd, waarin aandacht wordt gevraagd voor diverse onderwerpen. Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste punten.

Koopkracht en lastenontwikkeling
De nu gepresenteerde uitwerking van het regeerakkoord laat zien dat middeninkomens weinig tot geen lastenverlichting krijgen. Er zijn zelfs in 2019 nog lastenverzwaringen. Jaar op jaar moeten we helaas constateren dat middeninkomens in de mangel raken; de nu voorgestelde lastenverlichting lijkt ook niet aan hen besteed. Het kabinet verwacht een kleine koopkrachtstijging voor werkenden het komende jaar, helaas blijkt dit totaal afhankelijk van de verwachte loonontwikkeling en de verwachte inflatie.

Daarnaast maakt de VCP zich zorgen over de lokale lastenontwikkeling en de uitgaven die het vrij besteedbaar inkomen van werknemers en gepensioneerden beperken. Er lijken steeds meer kosten terecht te komen bij de burger, die zorgen voor een lastenverzwaring buiten de inkomstenbelasting om. Werknemers en met name middengroepen voelen dit ook steeds meer in hun portemonnee.

De VCP vraagt het kabinet in deze kabinetsperiode echt te kijken naar de hoge marginale lastendruk van middeninkomens. Veel inkomensafhankelijke maatregelen, zoals de arbeidskorting en de algemene heffingskorting, hebben grote effecten op de lastenontwikkeling, maar slaan nauwelijks neer bij de middengroepen. De VCP wil dat het kabinet lastenverlichting meer integraal benaderd, zodat het besteedbaar inkomen werkelijk stijgt.

Leven lang ontwikkelen en positieve leercultuur
Voor de VCP is het van belang dat er eerst een passend fiscaal kader voor de leer- en ontwikkelrekeningen komt, waarbij professionals voldoende ruimte krijgen voor eigen scholing en ontwikkeling. Juist professionals hebben vaak te maken met hoge opleidingskosten. Het kabinet is voornemens de scholingsaftrek in 2020 af te schaffen.

De VCP is positief over leer- en ontwikkelrekeningen waarbij werknemers zelf keuzes kunnen maken en regie hebben over hun eigen ontwikkeling. Zo’n faciliteit zou toegankelijk moeten worden voor alle werknemers. Iedereen moet tijdens zijn loopbaan kunnen scholen en ontwikkelen.

De VCP wijst de verruiming van het in mindering brengen van scholingskosten op de transitievergoeding ten principale af. Deze maatregel staat haaks op de doelstellingen van een leven lang ontwikkelen en draagt niet bij aan een positieve leercultuur. De kans is groot dat werknemers worden afgeremd om scholing te volgen.

Werkstress en werkdruk: ruimte voor professionals
De VCP vindt dat bedrijven en overheid alerter moeten zijn op werkstress: er moet meer professionele ruimte komen. Werkdruk en daarmee samenhangende ziektegevallen, zoals burn-out, zijn een steeds groter wordend probleem, zoals in de zorg en het (wetenschappelijk) onderwijs. Beroepsziekte nummer één – burn out – is het gevolg van werkstress. Met name onder jonge professionals is steeds vaker sprake van uitval door werkstress.

Nog te vaak wordt door overheid en bedrijfsleven niet onderkend dat de organisatie van werk en te zware bezuinigingen grote gevolgen hebben op de gezondheid van de professional en de manier waarop deze zijn werk kan doen. Door tekort aan personeel staat er een steeds grotere druk op professionals die zorgt voor hoge werkdruk en werkstress. Het aantrekken van voldoende gekwalificeerd personeel is de eerste vereiste om werkdruk te verminderen.

Arbeidsongeschiktheid en arbeidsbeperkten
De VCP vindt dat het kabinet met de bezuinigingen op de WIA door de bodem van ons sociale vangnet zakt. Het is door de jaren heen al zo vaak strenger geworden. Het kabinet wil daar nu nóg een schepje bovenop doen. Het wordt nu nog theoretischer of iemand wel of niet arbeidsongeschikt is, terwijl dat juist minder het geval zou moeten zijn. Straks komen minder mensen die arbeidsongeschikt worden in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering en voldoende inkomensbescherming. Tegelijkertijd worden werkgevers minder geprikkeld tot re-integratie, waardoor meer mensen straks een beroep moeten doen op de WIA.

De VCP pleit voor arbeidsplaatsen in alle lagen van de orga035-VCP-inbreng-verslag-Wab-5-december-2018.pdfnisatie voor mensen met een arbeidsbeperking waarvoor dezelfde arbeidsvoorwaarden gelden. Uit onderzoek van ISZW blijkt dat de begeleiding van UWV en gemeenten te weinig gericht is op het duurzaam aan het werk houden van jongeren met een arbeidsbeperking. De VCP pleit voor meer nazorg om uitval te voorkomen en het inzetten van jobcoaches gedurende het gehele traject.

Vastlopen pensioenonderhandelingen
Het is voor de VCP teleurstellend dat na intensieve besprekingen geconstateerd moest worden dat de verschillen met het kabinet te groot waren. Over te veel grote vraagstukken bleef grote onzekerheid bestaan, die zonder concrete afspraken vooraf het risico zou leggen bij de pensioendeelnemers. Kijk hier voor onze berichtgeving over de pensioenonderhandelingen.

Wetsvoorstel Wab
De VCP is over het algemeen zeer kritisch op veel arbeidsmarkt- en arbeidsrechtmaatregelen in de Wab. De VCP is tegen het voorstel om de proeftijd te verruimen. Door het verlengen van de proeftijd zal de onzekerheid voor werknemers enorm toenemen. Daarnaast is de VCP tegen het invoeren van de cumulatiegrond. De VCP vindt dat er een deugdelijk ontslagdossier met zorgvuldige onderbouwing nodig is voor ontslag. Dit is het geval in het huidige systeem. De cumulatiegrond maakt het mogelijk om een werknemer te ontslaan door verschillende ontslaggronden bij elkaar op te tellen.

Lees hier de volledige brief
Lees hier de bezwaren van de VCP tegen de Wab