Geef werknemer meer zeggenschap

Door de verhoging van de AOW-leeftijd moeten we allemaal langer doorwerken. Maar dan moeten we niet massaal voortijdig uitvallen vanwege een te hoge werkdruk of buitenspel komen te staan omdat oudere werknemers niet interessant zijn voor de baas, aldus Gerrit van de Kamp, duovoorzitter van de Vakcentrale voor Professionals (VCP) in een blog op Volgensnederland.nl.’ “Politici, kom je beloftes na!”

Op de werkvloer zie ik veel hardwerkende en gedreven professionals. Jong en oud zetten zich op allerlei manieren in om zelfstandig een inkomen te verdienen en een bijdrage aan Nederland te leveren. Maar ik zie ook steeds meer mensen aan de zijlijn belanden. Oudere werknemers die ontslagen worden en tot hun 67e moeten solliciteren, mantelzorgers die werk en zorg niet meer kunnen combineren, en werknemers die van flex- naar flexcontract hoppen.

Te veel taken in te weinig tijd
Die ‘flexibilisering’ van de arbeidsmarkt is ook zichtbaar in de bedrijfsgezondheidszorg. Daar draait het vooral om verzuimbegeleiding en steeds minder om preventie. Er wordt weinig aandacht besteed aan maatregelen die werknemers inzetbaar houden en voorkomen dat zij uitvallen. Zorg bijvoorbeeld dat werknemers bekend zijn met de gevaren op de werkplek, geef voorlichting en training over veilig en gezond werken. Ook is het van belang dat werknemers niet te zware verantwoordelijkheden of te veel taken in te weinig tijd krijgen.

Onvoldoende controle op arbeidstijden
Door bezuinigingen op de Inspectie SZW is er geen aandacht voor handhaving van wet- en regelgeving met betrekking tot bijvoorbeeld arbeidstijden, milieuregels of langdurig beeldschermwerk. Bedrijven worden maar eens in de veertig jaar gecontroleerd. Aandacht vragen voor werkdruk, zoals minister Asscher onlangs deed, is daarom onvoldoende en te vrijblijvend.

Extra verlofdagen kopen
De Vakcentrale voor Professionals (VCP) vindt dat werknemers controle en zeggenschap moeten hebben over de eigen loopbaan. Werknemers blijven langer gezond aan de slag als zij meer flexibiliteit krijgen in de vorm van extra verlof bij de zorg voor kinderen of naasten. Geef werknemers het recht op thuiswerken en de wettelijke mogelijkheid om extra verlofdagen te kopen.

Zorgverlof niet alleen voor familie
Ook moeten het kort- en langdurend zorgverlof niet beperkt blijven tot de directe familie. Zorg wordt ook verleend aan buren of vrienden. Ook moet besproken worden hoe bij ziekte of mantelzorgverlof het extra werk opgevangen kan worden. Nu moeten collega’s dit werk vaak opvangen, naast hun gebruikelijke werk. Daardoor zullen meer werknemers vanwege de hoeveelheid werk uitvallen.

Meer keuzevrijheid werknemer
Het is belangrijk dat werkgevers en vakorganisaties op cao-niveau maatwerkafspraken maken, bijvoorbeeld over scholingsfaciliteiten, van-werk-naar-werktrajecten en flexibele verlofmogelijkheden. Door meer keuzemogelijkheden te introduceren, kunnen werknemers zelf bepalen welke scholing zij nodig hebben om hun werk te verbeteren en met meer verlofmogelijkheden kunnen zij zelf bepalen wanneer zij het rustiger aan moeten doen. Het kabinet wilde toch een participatiemaatschappij?

Terug dat vitaliteitspakket
De politiek moet nu ook eens écht gaan investeren in oudere werknemers. Als VCP hebben wij in 2010 ingestemd met de verhoging van de AOW-leeftijd naar 66 jaar in 2020, met hieraan gekoppeld allerlei maatregelen om werknemers op een gezonde wijze langer te laten doorwerken. Dit laatste heeft de politiek nooit volledig waargemaakt. Het kabinet heeft de AOW-leeftijd verhoogd, zonder hierbij de beloofde investeringen in oudere werknemers te doen. Het vitaliteitspakket was zo’n goede investering. Dit pakket creëerde voor oudere werknemers de mogelijkheid om een tegoed op te bouwen, dat gebruikt kon worden voor extra verlof, deeltijdpensioen of scholing. Maar het vitaliteitspakket is bijna volledig uitgekleed. De VCP pleit voor herintroductie van een soortgelijke regeling.

Zelf kiezen wanneer met (deeltijd)pensioen
Tot slot stelt de VCP voor dat werknemers zélf kiezen op welk moment, tussen de 65 en 70 jaar, zij hun AOW-uitkering en aanvullende pensioenregelingen laten ingaan. Ook moeten de mogelijkheden voor deeltijdpensioen beter onder de aandacht worden gebracht en wettelijk worden geregeld. Afhankelijk van de aard van het werk en de persoonlijke omstandigheden van een werknemer, zal de ene persoon eerder (gedeeltelijk) willen stoppen met werken dan de ander. Door de keuze om minder te werken bij de werknemer te leggen, blijft een oudere werknemer, die gedeeltelijk uittreedt, langer fit aan de slag, kan hij kennis en ervaring doorgeven en creëert bovendien een extra arbeidsplek voor een jongere.

Deze blog is geschreven in het kader van de website Volgensnederland.nl.